รีเทนเนอร์คืออะไร มีกี่แบบ และทำไมต้องทำความสะอาดสม่ำเสมอ
รีเทนเนอร์คืออุปกรณ์คงสภาพฟันหลังจัดฟันที่ช่วยให้ฟันอยู่ตำแหน่งใหม่อย่างเสถียร ไม่ค่อยขยับกลับเหมือนเดิม การดูแลความสะอาดจึงสำคัญมากเพราะน้ำลาย คราบโปรตีน คราบเครื่องดื่ม และเชื้อแบคทีเรียสามารถสะสมบนผิววัสดุได้รวดเร็ว เมื่อสะสมมากขึ้นจะเกิดกลิ่น อาการระคายเคืองเหงือก และคราบหินน้ำลายที่ทำให้ผิวรีเทนเนอร์ด้านจนขุ่น การล้างให้ถูกวิธีช่วยคงความใสของรีเทนเนอร์ใส ลดสีหมองของอะคริลิก และลดโอกาสแตกหักจากความเปราะที่เพิ่มขึ้นตามเวลาการใช้งาน การทำความสะอาดสม่ำเสมอยังช่วยยืดอายุอุปกรณ์ ประหยัดค่าเปลี่ยนใหม่ และทำให้ใส่ได้สบายทุกวันโดยไม่รำคาญกลิ่นหรือคราบฝังแน่นที่เกาะอยู่ตามซอกเล็กๆ
รีเทนเนอร์แต่ละชนิดดูแลไม่เหมือนกันอย่างไร
รีเทนเนอร์มีหลายชนิดและวัสดุไม่เหมือนกันจึงมีแนวทางดูแลต่างกันเล็กน้อย ชนิดใสเน้นการถนอมผิวพลาสติกให้เงาและเรียบโดยเลี่ยงของมีผงขัด ชนิดลวดอะคริลิกต้องแปรงจุดที่มีลวดและขอบอะคริลิกอย่างเบามือ ส่วนชนิดติดแน่นที่ด้านหลังฟันจะเน้นการทำความสะอาดช่องว่างใต้ลวดและซอกฟันที่ไหมขัดฟันปกติสอดผ่านไม่ได้ การรู้จุดอ่อนไหวของวัสดุช่วยให้เราเลือกเครื่องมือและผลิตภัณฑ์ให้เหมาะสม ลดรอยขีดข่วน ลดการบิดงอจากความร้อน และลดโอกาสที่คราบจะฝังแน่นจนต้องพึ่งการขัดเชิงลึกที่คลินิก การตั้งกิจวัตรสั้นๆ แต่ทำสม่ำเสมอทุกวันจะเห็นผลชัดทั้งความสะอาดและความสบายตอนใส่
ชนิดใสแบบเคลียร์
รีเทนเนอร์ใสไวต่อรอยขีดข่วนและความร้อน น้ำร้อนทำให้บิดงอ ผงขัดทำให้ผิวด้านและขุ่นเร็ว การแปรงด้วยแปรงขนนุ่มและน้ำสบู่อ่อนจึงเหมาะกว่า ยาสีฟันที่มีผงขัดควรหลีกเลี่ยงเพื่อไม่ให้เกิดรอยหมองบนผิวใส และควรล้างทันทีหลังถอดเพื่อลดโอกาสเกิดคราบแห้งกรังที่ขจัดยากในภายหลัง
ชนิดลวดอะคริลิก
รุ่นลวดอะคริลิกมีจุดสะสมคราบที่ผิวอะคริลิกและบริเวณลวด การล้างควรใช้น้ำอุณหภูมิปกติและแปรงขนนุ่มแยกต่างหากจากแปรงฟัน ใช้น้ำสบู่อ่อนแทนสารทำความสะอาดรุนแรง เพื่อลดการแตกร้าวของอะคริลิกในระยะยาว ระวังการงัดดัดลวดด้วยนิ้วเนื่องจากจะทำให้แนบกับฟันไม่สนิทเหมือนเดิม
ชนิดติดแน่นที่ด้านหลังฟัน
รีเทนเนอร์ติดแน่นทำให้ซอกฟันบางจุดทำความสะอาดยากกว่าปกติ จึงควรใช้ไหมขัดฟันชนิดร้อยใต้ลวดหรือหัวฉีดน้ำร่วมกับแปรงซอกฟันขนาดเล็ก การคุมคราบพลัคตรงนี้ช่วยลดเหงือกอักเสบ กลิ่นปาก และคราบหินน้ำลายที่เกาะตามแนวลวด ซึ่งเป็นสาเหตุให้เหงือกบวมและรู้สึกตึงในระยะยาว
ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ ยังไงให้เร็วและได้ผล
การล้างที่ดีไม่จำเป็นต้องใช้เวลานาน แต่ต้องสม่ำเสมอและทำถูกจุด เริ่มจากล้างรีเทนเนอร์ด้วยน้ำอุณหภูมิปกติเพื่อชะล้างน้ำลายและเศษอาหาร จากนั้นใช้แปรงขนนุ่มเฉพาะรีเทนเนอร์ร่วมกับน้ำสบู่อ่อน แปรงทั้งด้านนอก ด้านใน และขอบที่คราบมักเกาะ เมื่อเสร็จแล้วล้างน้ำให้สะอาด เช็ดให้แห้งด้วยผ้านุ่มก่อนเก็บลงกล่องที่แห้งและโปร่ง การทำเพียงขั้นตอนนี้ทุกครั้งหลังถอดจะลดโอกาสเกิดกลิ่นและคราบฝังแน่น เมื่อมีคราบที่เริ่มดื้อ สามารถเพิ่มขั้นตอนแช่น้ำยาที่เหมาะสมเป็นครั้งคราวตามฉลากโดยไม่ต้องแช่นานเกินจำเป็น เพื่อถนอมวัสดุและลดความเปราะที่เกิดจากการแช่บ่อยเกินไป
จุดสำคัญที่ควรจำ
-
หลีกเลี่ยงน้ำร้อนและการต้มเพราะทำให้วัสดุบิดงอและเสื่อมสภาพ
-
เลี่ยงยาสีฟันชนิดมีผงขัดหรือสครับที่ทำให้ผิวใสกลายเป็นด้าน
-
ใช้แปรงขนนุ่มเฉพาะรีเทนเนอร์ แยกจากแปรงฟันเพื่อลดการปนเปื้อนและรอยขีดข่วน
ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ ตอนไหนถึงจะดีที่สุด
ช่วงเวลาที่เหมาะคือทันทีหลังถอดทุกครั้งที่รับประทานอาหาร เพราะคราบโปรตีนและน้ำตาลเริ่มจับผิวตั้งแต่วินาทีแรก การล้างทันทีช่วยให้คราบยังนุ่มและชะล้างง่าย ก่อนสวมกลับเข้าปากควรล้างให้สะอาดอีกรอบเพื่อความสบายและลดกลิ่น นอกจากนี้ควรทำความสะอาดประจำวันก่อนนอนให้ละเอียดขึ้นเล็กน้อยเพื่อเริ่มวันถัดไปด้วยอุปกรณ์ที่สะอาด โดยเฉพาะคนที่ดื่มเครื่องดื่มรสหวานหรือกาแฟระหว่างวัน เพราะสีและกลิ่นจะติดผิวง่าย การปรับเวลาให้เข้ากับกิจวัตรของตัวเองทำให้ทำได้ต่อเนื่องโดยไม่รู้สึกยุ่งยากจนเกินไป
ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ วันละกี่ครั้งจึงพอ
หลักง่ายๆ คือล้างสั้นๆ ทุกครั้งหลังถอดจากปาก และล้างละเอียดอย่างน้อยวันละครั้งก่อนนอน ความถี่ที่เหมาะสมขึ้นกับไลฟ์สไตล์ของแต่ละคน หากทำงานนอกบ้านบ่อย อาจพกกล่องและแปรงเล็กๆ เพื่อชำระล้างแบบเร็ว ส่วนวันที่อยู่บ้านสามารถเพิ่มการแช่น้ำยาที่เหมาะสมสัปดาห์ละหนึ่งถึงสองครั้งเพื่อช่วยย่อยคราบฝังแน่น ไม่จำเป็นต้องแช่ทุกวันเพราะอาจทำให้วัสดุเปราะหรือซีดเร็ว การสังเกตด้วยตาและกลิ่นคือสัญญาณบอกว่าควรเพิ่มความถี่ในช่วงสั้นๆ จนกว่าคราบจะคุมได้ตามปกติ
น้ำยาแช่รีเทนเนอร์เลือกยังไง และควรใช้เมื่อไร
น้ำยาแช่ที่ออกแบบสำหรับรีเทนเนอร์โดยเฉพาะจะอ่อนโยนต่อวัสดุและให้ผลกับคราบโปรตีนและคราบแบคทีเรียได้ดี เวลาเลือกให้ดูป้ายกำกับว่าเหมาะกับชนิดวัสดุของเรา ระยะเวลาการแช่ที่แนะนำ และการล้างออกหลังแช่ หากใช้เม็ดฟู่ให้ละลายจนหมดก่อนใส่อุปกรณ์ลงไปและตั้งเวลาไม่ให้เกินคำแนะนำ การใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์หรือคลอรีนเข้มข้นไม่เหมาะเพราะทำให้วัสดุกรอบหรือซีด การแช่ควรเป็นครั้งคราวเพื่อเคลียร์คราบฝังแน่น ไม่จำเป็นต้องทำทุกวันเมื่อเราดูแลพื้นฐานได้ดี
ล้างยังไงให้รีเทนเนอร์ใสไม่ขุ่น ไม่เป็นคราบหินน้ำลาย
เคล็ดลับคือจัดการให้เร็วก่อนคราบแข็งตัว ล้างด้วยน้ำอุณหภูมิปกติทันทีที่ถอดออกจากปากและแปรงด้วยแปรงขนนุ่มอย่างใจเย็น จากนั้นผึ่งให้แห้งในที่อากาศถ่ายเทก่อนเก็บเพราะความชื้นค้างทำให้กลิ่นแรงขึ้นและเป็นจุดเริ่มของคราบหินน้ำลาย หากเริ่มเห็นคราบขาวด้านบริเวณขอบ ให้แช่น้ำส้มสายชูเจือจางร่วมกับน้ำสะอาดในอัตราส่วนอ่อนตามคำแนะนำของคลินิกหรือใช้น้ำยาเฉพาะสำหรับรีเทนเนอร์ แล้วล้างซ้ำด้วยน้ำสะอาดจนหมดกลิ่นเสมอ หลีกเลี่ยงการแช่น้ำยานานเกินเวลาที่กำหนดเพราะเสี่ยงทำให้ผิววัสดุด้านและกรอบเร็วกว่าปกติ
ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย และวิธีเลี่ยงความเสียหาย
ความผิดพลาดที่พบบ่อยคือการใช้น้ำร้อน ยาสีฟันผงขัด หรือแช่น้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์เข้ม การเก็บในทิชชู่บนโต๊ะอาหารจนทำหาย และการวางตากแดดบนคอนโซลรถซึ่งทำให้บิดงออย่างถาวร การแปรงแรงเกินไปก็ทำให้ผิวเกิดรอยขีดข่วนและเป็นที่เกาะของคราบในอนาคต วิธีเลี่ยงคือยึดหลักน้ำอุณหภูมิปกติ แปรงขนนุ่ม น้ำสบู่อ่อน แช่น้ำยาที่ออกแบบมาโดยเฉพาะตามเวลา และเก็บในกล่องที่สะอาดมีช่องระบายอากาศ ทุกครั้งที่ต้องวางอุปกรณ์นอกปากให้ลงกล่องทันทีเพื่อลดการปนเปื้อนและการหลงลืม
เก็บ พก และดูแลกล่องรีเทนเนอร์ให้สะอาดเสมอ
กล่องที่ดีช่วยให้รีเทนเนอร์สะอาดและปลอดภัยจากแรงกดทับ เลือกกล่องที่มีรูระบายอากาศ ผิวด้านในเรียบ และปิดแน่นพอดีไม่กดอุปกรณ์ เมื่อทำความสะอาดแล้วให้เช็ดให้แห้งก่อนเก็บเพื่อลดความชื้นสะสม กล่องควรล้างและเช็ดแห้งสม่ำเสมอเช่นกัน อาจกำหนดวันทำความสะอาดกล่องประจำสัปดาห์เพื่อไม่ให้ลืม สำหรับการพกพาให้มีชุดเล็กประกอบด้วยแปรงขนนุ่มหลอดเล็ก น้ำสบู่อ่อน กล่องสะอาด และผ้านุ่ม การเตรียมไว้พร้อมช่วยป้องกันการวางทิ้งไว้ตามถาดอาหารและลดโอกาสที่อุปกรณ์จะตกพื้นหรือแตกจากแรงกระแทก
สัญญาณที่ควรนัดคลินิกเพื่อตรวจและทำความสะอาดเชิงลึก
หากได้กลิ่นแรงแม้ล้างตามขั้นตอน คราบขาวหรือเหลืองฝังแน่นไม่ออกเมื่อแช่ตามคำแนะนำ รู้สึกแน่นหรือหลวมกว่าเดิม มีรอยร้าวหรือบิ่น หรือใส่แล้วเจ็บเหงือกเป็นจุดๆ ควรนัดคลินิกเพื่อตรวจสภาพและทำความสะอาดเชิงลึก บางครั้งต้องขัดคราบด้วยเครื่องมือเฉพาะหรือปรับแต่งจุดกดทับให้พอดี หากเป็นรีเทนเนอร์ติดแน่นที่ด้านหลังฟัน การตรวจคราบและคราบหินน้ำลายอย่างสม่ำเสมอสำคัญมากเพราะซ่อนตัวในจุดที่มองไม่เห็น การปล่อยทิ้งไว้นานเสี่ยงเหงือกอักเสบและฟันผุบริเวณขอบลวดซึ่งแก้ไขยุ่งยากกว่าการทำความสะอาดตั้งแต่เนิ่นๆ
สรุปแนวทางดูแลง่ายๆ ให้รีเทนเนอร์สะอาดและใช้งานได้ยาวนาน
หลักการคือทำทันทีและทำสม่ำเสมอ ล้างสั้นๆ หลังถอดทุกครั้ง ล้างละเอียดวันละครั้งก่อนนอน เลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับวัสดุ หลีกเลี่ยงความร้อนและสารรุนแรง และเก็บในกล่องแห้งสะอาด เมื่อเห็นสัญญาณผิดปกติให้ติดต่อคลินิกเพื่อประเมินและทำความสะอาดเชิงลึก การดูแลดีตั้งแต่วันนี้ช่วยให้รีเทนเนอร์ใส่สบาย ไม่มีกลิ่น คงความเงางาม และทำหน้าที่คงสภาพฟันได้เต็มประสิทธิภาพในระยะยาว
คำถามที่พบบ่อย
ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ ยังไงให้สะอาดแต่ไม่ทำลายวัสดุ?
ล้างด้วยน้ำอุณหภูมิปกติ แปรงขนนุ่ม และน้ำสบู่อ่อนเป็นพื้นฐาน แช่น้ำยาสำหรับรีเทนเนอร์เป็นครั้งคราวตามฉลาก แล้วล้างด้วยน้ำเปล่าจนสะอาดก่อนใส่กลับ หลีกเลี่ยงน้ำร้อน ยาสีฟันผงขัด และแอลกอฮอล์เข้มข้น
ควรทำความสะอาดรีเทนเนอร์ ตอนไหนถึงเหมาะที่สุด?
หลังถอดทุกครั้งที่รับประทานอาหารและก่อนใส่กลับเข้าปาก เพื่อป้องกันคราบหมักหมมเพิ่มเติม ช่วงก่อนนอนควรทำความสะอาดแบบละเอียดอีกครั้งเพื่อเริ่มวันใหม่ด้วยอุปกรณ์ที่สะอาดและไม่มีกลิ่นค้าง
ทำความสะอาดรีเทนเนอร์ วันละกี่ครั้งจึงเพียงพอ?
ล้างสั้นๆ ทุกครั้งหลังถอด และล้างละเอียดอย่างน้อยวันละครั้ง หากมีคราบและกลิ่นมากกว่าปกติให้เพิ่มความถี่ชั่วคราวจนคุมได้ ไม่จำเป็นต้องแช่น้ำยาทุกวันเพราะอาจทำให้วัสดุเสื่อมเร็ว
น้ำยาแช่รีเทนเนอร์แบบไหนดี และใช้บ่อยแค่ไหน?
เลือกผลิตภัณฑ์ที่ระบุว่าเหมาะกับรีเทนเนอร์และวัสดุของคุณ แช่ตามเวลาบนฉลากแล้วล้างน้ำให้สะอาด ใช้เป็นครั้งคราวเพื่อจัดการคราบฝังแน่น ไม่ควรใช้ทุกวันหากการล้างพื้นฐานได้ผลดีอยู่แล้ว
ทำไมรีเทนเนอร์ใสถึงขุ่นและมีคราบหินน้ำลายเร็ว?
ผิววัสดุของรีเทนเนอร์ใสไวต่อรอยและคราบ หากปล่อยให้แห้งกับคราบน้ำลายจะเกิดคราบขาวด้าน แก้ด้วยการล้างทันทีหลังถอด ผึ่งให้แห้งในที่อากาศถ่ายเท และแช่น้ำยาที่เหมาะสมเป็นครั้งคราวตามคำแนะนำ
ควรเก็บรีเทนเนอร์แบบไหนเพื่อไม่ให้มีกลิ่นและไม่หาย?
เช็ดให้แห้งก่อนเก็บลงกล่องที่สะอาดและมีช่องระบายอากาศ อย่าวางในทิชชู่หรือบนถาดอาหาร เพราะเสี่ยงลืมทิ้ง ควรมีกล่องพกพาติดตัวพร้อมแปรงเล็กและน้ำสบู่อ่อนสำหรับล้างแบบเร็วเมื่อต้องถอดนอกบ้าน
มีสัญญาณอะไรบอกว่าควรนัดคลินิกเพื่อตรวจและทำความสะอาดเชิงลึก?
กลิ่นแรงผิดปกติ คราบฝังแน่นไม่หาย ใส่แล้วแน่นหรือหลวมกว่าปกติ มีรอยร้าวหรือกดเจ็บเหงือก ควรนัดทันทีเพื่อปรับและทำความสะอาดโดยผู้เชี่ยวชาญ ลดโอกาสอักเสบและยืดอายุการใช้งาน
รีเทนเนอร์ติดแน่นต้องดูแลต่างจากแบบถอดได้อย่างไร?
ต้องเน้นทำความสะอาดซอกใต้ลวดด้วยไหมขัดฟันชนิดร้อยหรือหัวฉีดน้ำร่วมกับแปรงซอกฟัน ตรวจคราบเป็นระยะเพราะมองเห็นยากกว่าปกติและเสี่ยงเหงือกอักเสบหากละเลย
อ่านเพิ่มเติม:
