ขูดหินปูนลึก: ใครควรทำ ขั้นตอน ราคา และข้อควรรู้

ขูดหินปูนลึกคืออะไร

ขูดหินปูนลึกคือการทำความสะอาดคราบหินปูนและคราบจุลินทรีย์ที่สะสมลงลึกใต้เหงือกบริเวณร่องเหงือกและผิวรากฟัน จุดประสงค์คือกำจัดต้นเหตุของเหงือกอักเสบและปริทันต์อักเสบที่แปรงฟันปกติเอาออกไม่ได้ วิธีนี้ต่างจากการขูดหินปูนทั่วไปซึ่งเน้นทำความสะอาดเหนือขอบเหงือกเป็นหลัก หากปล่อยหินปูนสะสมลึกไว้นาน เหงือกจะร่น กระดูกเบ้าฟันสลาย และเสี่ยงฟันโยกจนหลุดในระยะยาว การขูดหินปูนลึกทำโดยทันตแพทย์หรือทันตแพทย์เฉพาะทางปริทันตวิทยา ภายใต้ยาชาเฉพาะที่เพื่อให้สบายที่สุดเท่าที่ทำได้

ความแตกต่างระหว่างขูดหินปูนทั่วไปกับขูดหินปูนลึก

การขูดหินปูนทั่วไปจะทำความสะอาดบนผิวฟันและรอบขอบเหงือก เน้นงานป้องกันตามรอบตรวจปกติ ส่วนการขูดหินปูนลึกจะลงไปใต้เหงือก ใช้เครื่องมือเฉพาะเพื่อขัดเกลาผิวรากฟันให้เรียบเพื่อลดการเกาะซ้ำ ขั้นตอนจึงละเอียดกว่า ใช้เวลามากกว่า และมักแบ่งทำหลายนัดตามจำนวนซี่ที่มีปัญหา หลังทำอาจมีระบมเล็กน้อยแต่โดยรวมฟื้นตัวเร็วเมื่อดูแลตามคำแนะนำ

ใครควรพิจารณาขูดหินปูนลึก

การขูดหินปูนลึกเหมาะกับผู้ที่มีร่องลึกปริทันต์มากกว่าระดับปกติ เลือดออกขณะแปรงฟัน มีกลิ่นปากเรื้อรัง หรือภาพเอกซเรย์พบหินปูนเกาะใต้เหงือกและการสลายตัวของกระดูกรอบรากฟัน หากคุณเคยพบทันตแพทย์แล้วแนะนำให้ทำการรักษานี้ แปลว่าหินปูนลึกกำลังเป็นปัจจัยสำคัญของเหงือกอักเสบและควรจัดการอย่างจริงจังเพื่อหยุดการลุกลาม การตัดสินใจเร็วช่วยรักษาโครงสร้างยึดฟันและลดโอกาสต้องถอนฟันในอนาคต

อาการบ่งชี้ที่ควรเข้ารับการรักษา

เลือดออกง่ายเวลาปัดฟันหรือใช้ไหมขัดฟัน เหงือกบวมแดง เจ็บเมื่อกด รู้สึกฟันยาวขึ้นหรือมีช่องแหว่งระหว่างฟันเพราะเหงือกร่น มีกลิ่นปากแม้ดูแลความสะอาดแล้ว รวมถึงรู้สึกเสียวฟันเวลารับประทานอาหารเย็นจัดหรือร้อนจัด หากพบหลายอาการพร้อมกันและเป็นต่อเนื่อง ควรเข้าตรวจปริทันต์เพื่อประเมินระดับความรุนแรงอย่างเป็นระบบ

ความเสี่ยงหากปล่อยหินปูนสะสม

การปล่อยให้คราบใต้เหงือกสะสมจะทำให้การอักเสบรุนแรงขึ้น เหงือกถอย กระดูกละลาย ร่องเหงือกลึกขึ้นเรื่อยๆ และฟันเริ่มโยก สูญเสียการยึดเกาะตามธรรมชาติ ในบางรายการติดเชื้ออาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพช่องปากอื่นและส่งผลต่อความมั่นใจในการใช้ชีวิต การกำจัดแหล่งเชื้อที่แท้จริงจึงเป็นหัวใจของการรักษา

ขั้นตอนการขูดหินปูนลึก

ในวันที่เข้ารับการรักษา ทันตแพทย์จะตรวจสภาพเหงือก วัดความลึกร่องเหงือก และถ่ายเอกซเรย์ตามความเหมาะสม จากนั้นให้ยาชาเฉพาะที่เพื่อความสบาย แล้วใช้เครื่องมืออัลตราโซนิกและคิวเร็ตต์เฉพาะเจาะจงค่อยๆ เอาคราบใต้เหงือกออก พร้อมขัดเกลาผิวรากฟันให้เรียบเพื่อลดการเกาะซ้ำ ขั้นตอนอาจแบ่งทำเป็นซีกปากหรือควอดแรนต์เพื่อความละเอียด หลังทำจะให้คำแนะนำการดูแลและนัดติดตามเพื่อประเมินการหายของเหงือก

วิธีการทำโดยทันตแพทย์

ทันตแพทย์จะทำงานเป็นลำดับ เริ่มจากบริเวณที่อักเสบมากก่อน ใช้หัวเครื่องมือมุมต่างๆ ให้เข้าถึงด้านลึกของร่องเหงือก โดยคอยล้างเศษคราบและดูดน้ำลายตลอดเวลา จากนั้นเกลาผิวรากเพื่อลดพื้นผิวขรุขระที่แบคทีเรียชอบเกาะ ปิดท้ายด้วยการล้างทำความสะอาดและอาจทาฟลูออไรด์ตามความเหมาะสม ทั้งหมดนี้ทำภายใต้ยาชาเฉพาะที่จึงควรสบายใจได้เรื่องความเจ็บ

ใช้เวลานานแค่ไหน

เวลารักษาแตกต่างตามจำนวนซี่และระดับการอักเสบ โดยทั่วไปใช้เวลาประมาณหนึ่งถึงสองชั่วโมงต่อครั้ง และอาจต้องสองถึงสี่นัดเพื่อทำครบทั้งปาก เมื่อครบคอร์สแล้วจะมีการประเมินซ้ำเพื่อติดตามผลและวางแผนดูแลระยะยาว

ข้อดีของการขูดหินปูนลึก

เมื่อกำจัดหินปูนลึกและทำให้ผิวรากฟันเรียบ เหงือกจะอักเสบลดลง เลือดออกน้อยลง กลิ่นปากดีขึ้น และการร่นของเหงือกชะลอลง ผู้ป่วยมักแปรงฟันได้ง่ายขึ้นเพราะไม่มีขอบหินปูนคมๆ ขัดขวาง ผลลัพธ์ที่ดีช่วยรักษาฟันธรรมชาติไว้ได้นานขึ้น ลดความเสี่ยงต้องรักษาซับซ้อนในอนาคตอย่างการผ่าตัดปริทันต์หรือการถอนฟันและใส่ฟันปลอม

• ลดการอักเสบของเหงือกและภาระเชื้อใต้เหงือก

• ชะลอการสลายของกระดูกและลดโอกาสฟันโยก

• ช่วยเรื่องกลิ่นปากและความมั่นใจในการสื่อสาร

• ทำให้การดูแลช่องปากประจำวันมีประสิทธิภาพขึ้น

• ลดต้นทุนการรักษาระยะยาวเมื่อเทียบกับปล่อยให้ลุกลาม

ขูดหินปูนลึกราคาเท่าไหร่

ค่าใช้จ่ายขึ้นกับจำนวนซี่ที่ต้องรักษา ความลึกของร่องเหงือก และเวลาที่ใช้ต่อเคส คลินิกส่วนใหญ่นิยมคิดตามควอดแรนต์หรือครึ่งปาก โดยมีช่วงราคาแตกต่างตามเครื่องมือและความซับซ้อน การตรวจประเมินก่อนเริ่มรักษาจะช่วยคาดการณ์งบประมาณได้ชัดเจนขึ้น และบางแห่งมีแพ็กเกจรวมการนัดติดตามและขัดฟันหลังการรักษาเพื่อความคุ้มค่า

ปัจจัยที่มีผลต่อราคา

จำนวนตำแหน่งที่มีคราบลึก ระดับการอักเสบและเลือดออกง่าย ความจำเป็นต้องเอกซเรย์เพิ่มเติม รวมถึงการใช้เครื่องมือเฉพาะหรือยาชาในปริมาณมากขึ้นจะเพิ่มเวลาและต้นทุน การดูแลช่องปากที่ดีหลังทำช่วยลดความจำเป็นต้องรักษาซ้ำถี่ๆ จึงประหยัดในภาพรวม

เปรียบเทียบกับการทำความสะอาดทั่วไป

การทำความสะอาดทั่วไปมีราคาย่อมเยากว่าและใช้เวลาน้อยกว่า แต่ไม่ได้แก้ปัญหาคราบใต้เหงือกในผู้ที่มีปริทันต์อักเสบ การเลือกแนวทางควรอิงตามสภาพเหงือกจริงเพื่อให้เงินที่จ่ายไปได้ผลคุ้มค่าและหยุดการลุกลามได้จริง

การดูแลหลังขูดหินปูนลึก

ช่วงวันแรกอาจมีระบมเล็กน้อย เหงือกบวม หรือเสียวฟันเป็นพักๆ การประคบน้ำเย็นเบาๆ และรับประทานยาแก้ปวดตามแพทย์สั่งช่วยได้ ควรแปรงฟันอย่างนุ่มนวลและใช้ไหมขัดฟันเมื่อเลือดออกลดลง หลีกเลี่ยงของแข็งหรือเผ็ดจัดในช่วงหนึ่งถึงสองวันแรก ดื่มน้ำมากพอ และนัดติดตามตามกำหนดเพื่อประเมินการหายและทำความสะอาดจุดที่ยังเข้าถึงยาก

การแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน

เลือกแปรงขนนุ่มและยาสีฟันที่เหมาะกับอาการเสียวฟัน จับแปรงเอียงให้ขนแทรกขอบเหงือกเบาๆ กวาดสั้นๆ รอบซี่ฟันครบทุกด้าน ใช้ไหมขัดฟันหรือแปรงซอกฟันทุกวันเพื่อป้องกันการสะสมของคราบใหม่ ความสม่ำเสมอสำคัญกว่าความแรง

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง

เลี่ยงอาหารแข็งเหนียวที่อาจกระแทกเหงือกหรือแทรกเข้าร่องในช่วงวันแรกๆ ของหวานเหนียวหรือน้ำตาลสูงควรจำกัด เพราะเป็นอาหารของเชื้อแบคทีเรีย ควรเน้นอาหารอ่อนสุกสะอาดและอุณหภูมิพอดี ลดโอกาสระคายเคืองและช่วยให้เหงือกฟื้นตัว

การนัดติดตามผลกับทันตแพทย์

โดยทั่วไปจะนัดตรวจติดตามภายในสี่ถึงหกสัปดาห์หลังทำเพื่อวัดร่องเหงือกใหม่ ประเมินเลือดออก และเก็บรายละเอียดที่ยังตกค้าง จากนั้นวางแผนการดูแลระยะยาว เช่น การทำความสะอาดตามระยะทุกสามถึงหกเดือน ขึ้นกับความเสี่ยงของแต่ละคน

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการขูดหินปูนลึก (FAQ)

ขูดหินปูนลึกเจ็บไหม?
ขณะทำจะให้ยาชาเฉพาะที่จึงสบายได้มาก ส่วนใหญ่รู้สึกเพียงแรงกดหรือสั่นจากหัวเครื่องมือ หลังทำอาจระบมหรือเสียวฟันเล็กน้อยหนึ่งถึงสองวัน การรับประทานยาแก้ปวดตามแพทย์สั่งและแปรงฟันอย่างอ่อนโยนช่วยให้ผ่านช่วงนี้ไปได้ง่าย

ต้องทำบ่อยแค่ไหน?
ความถี่ขึ้นอยู่กับระดับปริทันต์อักเสบและพฤติกรรมดูแลช่องปาก หลายเคสทำครบคอร์สหนึ่งครั้งแล้วเข้าสู่โปรแกรมดูแลตามระยะสามถึงหกเดือน หากกลับไปสะสมคราบใต้เหงือกและมีอาการอักเสบซ้ำ อาจพิจารณาขูดลึกเฉพาะตำแหน่งที่เป็นอีกครั้ง

หลังทำสามารถกินอาหารได้เลยหรือไม่?
สามารถรับประทานอาหารอ่อนและอุณหภูมิพอดีได้หลังยาชาหมดฤทธิ์ เลี่ยงของร้อนจัด เผ็ดจัด และของแข็งเหนียวในหนึ่งถึงสองวันแรก ดื่มน้ำมากพอและรักษาความสะอาดช่องปากเพื่อให้เหงือกหายเร็วและไม่ติดเชื้อซ้ำ

ขูดหินปูนลึกทำให้เหงือกร่นมากขึ้นไหม?
โดยทั่วไปไม่ใช่สาเหตุของเหงือกร่น แต่เมื่อเอาคราบหนาออก เหงือกที่เคยบวมจะยุบตัวจนเห็นฟันยาวขึ้นเล็กน้อย ซึ่งเป็นสัญญาณว่าการอักเสบลดลง การดูแลความสะอาดสม่ำเสมอช่วยให้รูปทรงเหงือกคงที่และสุขภาพดีขึ้น

ต้องถ่ายเอกซเรย์ทุกครั้งก่อนทำหรือเปล่า?
ไม่จำเป็นเสมอไป ขึ้นกับอาการและการตรวจในช่องปาก หากทันตแพทย์ต้องการดูระดับกระดูกหรือหินปูนใต้เหงือกให้ชัดเจนจึงจะพิจารณาถ่าย เพื่อช่วยวางแผนการรักษาอย่างแม่นยำและปลอดภัย

คนใส่ฟันปลอมหรือจัดฟันอยู่ทำได้ไหม?
ทำได้ แต่ต้องประเมินเฉพาะราย เครื่องมือจัดฟันและขอบฟันปลอมบางแบบมีมุมอับที่คราบเกาะง่าย การทำความสะอาดลึกช่วยลดการอักเสบได้ดี และทันตแพทย์จะให้คำแนะนำการดูแลเพิ่มเติมตามอุปกรณ์ที่ใช้อยู่

สรุป

ขูดหินปูนลึกคือการรักษาเชิงรุกที่มุ่งแก้ต้นเหตุของเหงือกอักเสบและปริทันต์อักเสบโดยตรง เหมาะกับผู้ที่มีคราบสะสมลึกใต้เหงือกหรือร่องเหงือกลึก เมื่อทำครบคอร์สและดูแลความสะอาดสม่ำเสมอ เหงือกจะสุขภาพดีขึ้น กลิ่นปากลดลง และโอกาสรักษาซับซ้อนในอนาคตลดลงอย่างมาก หากคุณมีเลือดออกขณะแปรงฟัน เหงือกบวม หรือกลิ่นปากเรื้อรัง การตรวจประเมินกับทันตแพทย์คือก้าวแรกที่ปลอดภัยและคุ้มค่า