ครอบฟันกราม คืออะไร เหมาะกับใคร วัสดุ ราคา ขั้นตอนทำ และวิธีดูแลให้ทนยาวนาน

ฟันกรามเป็นตัวหลักของการบดเคี้ยว รับแรงมากกว่าฟันหน้าหลายเท่า เมื่อฟันกรามแตก ร้าว ผุจนเนื้อฟันเหลือน้อย หรือผ่านการรักษาราก การครอบฟันกรามจึงเป็นทางเลือกที่ช่วยปกป้องเสถียรภาพระยะยาว คืนรูปเคี้ยวให้สมดุล และลดโอกาสแตกซ้ำ บทความนี้รวบรวมข้อมูลแบบครบวงจร ทั้งความหมาย ข้อบ่งชี้ วัสดุ ราคา ขั้นตอนทำ อาการหลังทำ การดูแล รวมถึงตารางเปรียบเทียบและเช็กลิสต์เตรียมตัว เพื่อให้คุณตัดสินใจได้อย่างมั่นใจและใช้งานได้คุ้มค่ายาวนาน

ครอบฟันกรามคืออะไร และเมื่อไรจึงควรทำ

ครอบฟันกรามคือปลอกครอบรูปฟันที่ผลิตเฉพาะบุคคล ครอบหุ้มฟันทั้งซี่เพื่อเพิ่มความแข็งแรง ปกป้องโครงสร้างฟัน และคืนรูปเคี้ยวให้สมดุล เหมาะในกรณีที่อุดฟันอย่างเดียวไม่เพียงพอหรือเสี่ยงแตกซ้ำ

ข้อบ่งชี้หลัก

• ฟันกรามแตก ร้าว หรือเนื้อฟันเหลือน้อยจากการผุหรืออุดใหญ่

• ฟันกรามที่ผ่านการรักษาราก ซึ่งเปราะขึ้นและเสี่ยงแตกง่าย

• ฟันสึกจากการบดเคี้ยวแรง กัดฟันตอนกลางคืน หรือกรดกัดกร่อน

• ฟันที่มีรอยร้าวแบบเคลื่อนตัวเมื่อเคี้ยว เจ็บเฉพาะจุดซ้ำๆ

• ต้องการคืนรูปสบฟันและความสูงการสบให้สมดุล

ประโยชน์ของการครอบฟันกราม

• เพิ่มความแข็งแรง รับแรงบดเคี้ยวได้ดี ลดโอกาสแตกซ้ำ

• ปกป้องการรักษาที่ทำไปแล้ว เช่น รักษาราก หรืออุดแกน

• คืนรูปเคี้ยวให้ใกล้เคียงธรรมชาติ พูดและเคี้ยวได้มั่นใจขึ้น

• ช่วยคงสภาพแนวสบฟัน ลดผลกระทบต่อข้อต่อขากรรไกรในระยะยาว

 

เลือกวัสดุครอบฟันกรามแบบไหนดีที่สุด

วัสดุมีผลต่อความแข็งแรง ความสวยงาม การสึกของคู่สบ ความคงทนของสี และงบประมาณ การเลือกควรอิงตำแหน่งฟัน แรงบดเคี้ยว และความคาดหวังด้านความสวยงาม

Zirconia ครอบฟันกราม เซอร์โคเนีย

• แข็งแรงมาก เหมาะกับแรงบดเคี้ยวสูงและกรามหลัง

• สวยงาม เนียนกลืนกับฟันธรรมชาติ โดยเฉพาะรุ่นโปร่งแสง

• ตัวเลือกมอนอลิธิกทนสึกดี ส่วนแบบเคลือบพอร์ซเลนให้ความงามสูง

PFM โลหะเคลือบพอร์ซเลน

• โครงโลหะแข็งแรง เคลือบพอร์ซเลนให้สีใกล้เคียงธรรมชาติ

• คุ้มค่า แต่ปลายขอบอาจดูทึบเมื่อเหงือกถอยในระยะยาว

โลหะล้วน Full Metal

• ทนมาก เหมาะกับกรามหลังสุดที่ไม่เน้นความสวยงาม

• การสึกของคู่สบต่ำ ปรับสบได้ละเอียด แต่สีโลหะเห็นชัด

ลิเทียมไดซิลิเกต

• สวยงามสูง โปร่งแสงดี เหมาะซี่รับแรงไม่มาก

• สำหรับกรามหลังสุดอาจด้อยกว่าวัสดุที่แข็งแรงกว่า

ตารางเปรียบเทียบวัสดุครอบฟันกราม

แนวทางเร็วๆ ถ้าเน้นความทนสำหรับกรามหลัง เซอร์โคเนียหรือโลหะล้วนคือทางเลือกที่แข็งแรงที่สุด หากต้องการบาลานซ์ความสวยงามและทนทาน PFM และเซอร์โคเนียรุ่นโปร่งแสงตอบโจทย์ดี

ครอบฟันกราม ราคา และปัจจัยที่มีผล

ราคาขึ้นอยู่กับวัสดุ ระบบผลิต เทคนิคดิจิทัล ความซับซ้อนของการสบฟัน และงานเตรียมฟันที่ต้องทำร่วมกัน

ปัจจัยหลักที่ทำให้ราคาแตกต่าง

• วัสดุ เซอร์โคเนียโปร่งแสงหรือแบบเฉพาะทางมักสูงกว่า

• เทคโนโลยีดิจิทัล สแกนในปาก ระบบ CAD/CAM เพิ่มความแม่นยำ

• งานประกอบ ต้องอุดแกนเสริม หรือรักษารากก่อนหรือไม่

• ความซับซ้อนการสบฟัน ต้องปรับแต่งละเอียดหลายครั้ง

• บริการหลังการขาย เงื่อนไขรับประกัน และการนัดติดตาม

ตารางเช็กราคาและคำถามก่อนตัดสินใจ

ขั้นตอนทำครอบฟันกราม จากวางแผนจนติดถาวร

การทำครอบฟันกรามประกอบด้วยหลายขั้นตอนเพื่อให้ได้งานที่พอดี แข็งแรง และสวยงาม

ตรวจและวางแผน

• เอกซเรย์เพื่อประเมินโครงสร้างฟัน รากฟัน และกระดูก

• ประเมินการสบฟัน การเคลื่อนไหวของขากรรไกร และพื้นที่ใส่ครอบ

• เลือกวัสดุและวางงบประมาณร่วมกับคนไข้

เตรียมฟันและพิมพ์ปาก

• เจียรแต่งเพื่อสร้างพื้นที่สำหรับวัสดุ โดยคงเนื้อฟันที่แข็งแรงไว้

• พิมพ์ปากด้วยซิลิโคนหรือสแกนดิจิทัลเพื่อส่งห้องแลบ

• ใส่ครอบชั่วคราวเพื่อใช้งานได้ตามปกติระหว่างรอครอบจริง

ลองโครงและลองสี

• เช็กความพอดีแนบสนิท ความยาวขอบ และระยะไหมขัดฟัน

• ปรับการสบให้กระจายแรงเคี้ยวอย่างเหมาะสม

• เลือกเฉดสีให้กลมกลืนกับฟันข้างเคียง

ติดถาวรและตรวจซ้ำ

• ใช้ซีเมนต์ทางทันตกรรมติดครอบให้แน่น

• ปรับแรงสบละเอียด และสอนการดูแลทำความสะอาด

• นัดติดตามเพื่อเช็กความสบายและสุขอนามัยเหงือก

ไทม์ไลน์การรักษาโดยสรุป

หลังทำครอบฟันกราม เจ็บไหม และดูแลอย่างไร

อาการที่พบได้ระยะแรก

• เสียวหรือระคายเคืองเหงือกเล็กน้อย 1–3 วัน

• รู้สึกสูงหรือต่างไปเล็กน้อยขณะเคี้ยว ซึ่งจะดีขึ้นหลังปรับสบ

สัญญาณที่ควรรีบพบแพทย์

• เจ็บเคี้ยวเฉพาะจุดนานหลายวัน

• ครอบฟันหลวม หลุด หรือไหมขัดฟันติดขอบครอบ

• เหงือกบวม เลือดออกง่าย หรือมีกลิ่นผิดปกติ

วิธีดูแลประจำวัน

• แปรงฟันขนนุ่ม วันละสองครั้ง ร่วมกับไหมขัดฟันหรือ super floss รอบขอบครอบ

• น้ำยาบ้วนปากที่เหมาะสมเพื่อลดคราบจุลินทรีย์

• หลีกเลี่ยงของแข็งจัดในช่วงแรก และเคี้ยวสลับด้านเพื่อลดแรงเฉพาะจุด

• นัดทำความสะอาดฟันและตรวจตะกอนหินปูนสม่ำเสมอ

อายุการใช้งานของครอบฟันกราม และปัจจัยที่ทำให้อยู่ทน

อายุการใช้งานขึ้นกับวัสดุ สุขอนามัยช่องปาก แรงบดเคี้ยว และการนอนกัดฟัน โดยทั่วไปหากดูแลดีและนัดตรวจตามกำหนด งานสามารถอยู่ได้หลายปีอย่างคุ้มค่า

ปัจจัยสำคัญ

• สุขอนามัยเหงือกและการใช้ไหมขัดฟันรอบขอบครอบ

• แรงบดเคี้ยวและพฤติกรรมกัดฟันตอนกลางคืน

• ความถี่การตรวจและปรับสบให้เหมาะสม

• การใช้ฟลูออไรด์และการขูดหินปูนตามกำหนด

อุปกรณ์เสริม

• Night guard สำหรับผู้ที่กัดฟันตอนกลางคืน ช่วยลดแรงเฉือนและยืดอายุงาน

 

ครอบฟันกราม หรือออนเลย์ แบบไหนเหมาะกว่า

บางกรณีออนเลย์อาจพอเพียงและคงเนื้อฟันได้มากกว่า แต่เมื่อโครงสร้างฟันเหลือน้อยหรือมีรอยร้าวครอบฟันมักปลอดภัยกว่า

ตารางเปรียบเทียบการตัดสินใจ

ครอบฟันกราม หลังรักษาราก ต้องคำนึงอะไรบ้าง

ฟันที่รักษารากมักเปราะและเสี่ยงแตก ครอบฟันจึงช่วยครอบคลุมและปกป้องงานรักษา การอุดแกนเสริมและเดือยอาจจำเป็นในบางกรณีเพื่อรองรับแรงเคี้ยว ควรปรับสบให้แรงกระจาย ไม่กระแทกเฉพาะจุด และติดตามอาการไวเป็นพิเศษในช่วงแรก

ครอบฟันกราม เจ็บไหม การระงับปวดและความสบาย

ทันตแพทย์จะใช้ยาชาเฉพาะที่ระหว่างเตรียมฟันและติดครอบ ทำให้สบายขึ้นมาก หลังทำอาจมีอาการระคายเล็กน้อย สามารถใช้ยาแก้ปวดตามคำแนะนำและการประคบอุ่นอ่อนๆ หากมีอาการผิดปกติหรือเจ็บนานเกินสองสามวันควรนัดตรวจเพื่อปรับสบหรือประเมินสาเหตุเพิ่มเติม

วิธีเลือกคลินิกและทันตแพทย์ให้คุ้มและสบายใจ

เช็กลิสต์ก่อนตัดสินใจ

• ประสบการณ์ของทันตแพทย์และรีวิวงานคลินิก

• เทคโนโลยีสแกนดิจิทัลและระบบ CAD/CAM

• เงื่อนไขรับประกันงานและระยะเวลาการเคลม

• ความโปร่งใสของค่ารักษาและตารางนัด

• การติดตามหลังทำ เช่น นัดเช็กขอบครอบและปรับสบ

คำถามที่ควรถาม

• แต่ละวัสดุแตกต่างกันอย่างไรในกรณีของฉัน

• หากครอบแตกหรือหลวมมีขั้นตอนแก้ไขอย่างไร

• มี Night guard ให้หรือไม่ หากฉันกัดฟันตอนกลางคืน

เช็กลิสต์เตรียมตัวก่อนเข้ารับการครอบฟันกราม

• แจ้งยาที่ใช้อยู่ โรคประจำตัว และอาการแพ้

• วางแผนเวลาเผื่อสำหรับครั้งแรกที่ต้องเตรียมฟันและพิมพ์ปาก

• เตรียมงบประมาณตามวัสดุที่เลือก พร้อมสอบถามเงื่อนไขรับประกัน

• จดคำถามสำคัญเพื่อถามทันตแพทย์ในวันตรวจ

• จัดตารางนัดติดตามหลังติดถาวรเพื่อปรับสบและตรวจเหงือก

สรุปภาพรวมครอบฟันกราม

ครอบฟันกรามคือการลงทุนเพื่อความแข็งแรงและสุขภาพช่องปากระยะยาว เหมาะเมื่อฟันกรามแตก ร้าว ผ่านการรักษาราก หรือมีอุดใหญ่เสี่ยงแตกซ้ำ วัสดุมีหลายทางเลือก ตั้งแต่เซอร์โคเนียที่แข็งแรงและสวยงาม PFM ที่คุ้มค่า โลหะล้วนที่ทนทานสูง ไปจนถึงลิเทียมไดซิลิเกตที่เน้นความงาม การเลือกขึ้นอยู่กับแรงบดเคี้ยว ความคาดหวัง และงบประมาณ เมื่อทำตามขั้นตอนอย่างถูกต้อง ดูแลสุขอนามัยดี และนัดติดตามสม่ำเสมอ งานครอบฟันสามารถอยู่ได้นาน คงประสิทธิภาพการเคี้ยว และช่วยให้ยิ้มได้อย่างมั่นใจทุกวัน

คำถามที่พบบ่อย

ครอบฟันกราม เจ็บไหม?

ระหว่างทำจะใช้ยาชาเฉพาะที่จึงสบายระดับหนึ่ง หลังทำอาจมีอาการเสียวหรือระคายเล็กน้อยหนึ่งถึงสามวัน ใช้ยาแก้ปวดตามคำแนะนำและหลีกเลี่ยงเคี้ยวของแข็งเฉพาะด้านที่ทำ หากเจ็บนานกว่าปกติควรนัดตรวจเพื่อปรับสบหรือประเมินปัญหาแฝง

ต้องรักษารากก่อนครอบทุกเคสหรือไม่?

ไม่จำเป็นทุกราย การรักษารากพิจารณาจากอาการปวด การติดเชื้อ และภาพเอกซเรย์ หากเส้นประสาทฟันยังปกติและโครงสร้างฟันพอเพียงอาจครอบได้โดยไม่ต้องรักษาราก แต่หากมีโพรงประสาทอักเสบ ผนังฟันแตก หรือผุลึก การรักษารากก่อนครอบจะปลอดภัยกว่า

ใช้เวลาทำนานกี่ครั้ง?

โดยทั่วไปสองถึงสามครั้ง ครั้งแรกเตรียมฟันและพิมพ์ปาก ใส่ครอบชั่วคราว ครั้งถัดไปลองโครง ปรับสบ และติดถาวร ระยะเวลาอาจสั้นลงในระบบดิจิทัลเต็มรูปแบบ แต่ขึ้นกับความซับซ้อนของเคสและวัสดุที่เลือก

ครอบฟันกราม ราคาแตกต่างกันเพราะอะไร?

วัสดุ ระบบดิจิทัล งานประกอบร่วม เช่น อุดแกนหรือรักษาราก และความซับซ้อนการปรับสบล้วนมีผลต่อราคา คลินิกที่มีการรับประกันงานและนัดติดตามอย่างเป็นระบบอาจมีค่าใช้จ่ายสูงขึ้นเล็กน้อยแต่คุ้มค่าในระยะยาว

แพ้โลหะทำครอบได้ไหม?

ทำได้ โดยเลือกวัสดุที่ไม่มีโลหะ เช่น เซอร์โคเนียหรือเซรามิกล้วน แจ้งประวัติการแพ้โลหะหรือผื่นแพ้เครื่องประดับให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อเลือกวัสดุที่เหมาะและปลอดภัย

ครอบแล้วใช้ไหมขัดฟันอย่างไรไม่ให้ติด?

ใช้ไหมขัดฟันแบบ super floss หรือไหมขัดฟันร่วมกับด้ามช่วย สอดไหมใต้จุดสัมผัสแล้วรูดเบาๆ ตามแนวขอบครอบ หากมีจุดติดหรือขอบคมควรนัดปรับ เพราะขอบเรียบจะช่วยลดคราบและอักเสบของเหงือก

อายุการใช้งานกี่ปี และยืดอายุได้อย่างไร?

อายุงานขึ้นกับวัสดุ สุขอนามัย และแรงบดเคี้ยว หากดูแลดี นัดตรวจสม่ำเสมอ และใช้ Night guard เมื่อนอนกัดฟัน งานสามารถอยู่ได้หลายปี ยืดอายุได้ด้วยการแปรงและใช้ไหมขัดฟันรอบขอบครอบอย่างสม่ำเสมอ

ถ้าครอบหลวม แตก หรือหลุด ควรทำอย่างไร?

หลีกเลี่ยงการเคี้ยวด้านนั้นและเก็บชิ้นงานไว้ นำมาพบทันตแพทย์เพื่อประเมิน สามารถติดกลับหรือซ่อมได้ในบางกรณี แต่หากโครงสร้างเสียหายมากอาจต้องทำใหม่ การมาพบเร็วช่วยป้องกันการผุใต้ครอบและปัญหาเหงือก

เช็กลิสต์ลงมือทำทันที

• นัดตรวจและเอกซเรย์เพื่อประเมินโครงสร้างฟันกราม

• เปรียบเทียบวัสดุโดยอิงแรงบดเคี้ยว งบประมาณ และความคาดหวัง

• สอบถามเงื่อนไขรับประกันและการนัดติดตามหลังทำ

• วางแผนดูแลสุขอนามัยช่องปากและการใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอ

• หากมีพฤติกรรมกัดฟันตอนกลางคืน ขอคำแนะนำเรื่อง Night guard

อ่านเพิ่มเติม:

• รีเทนเนอร์ใส คืออะไร เลือกแบบให้เหมาะ วิธีดูแล ราคา และเคล็ดลับใส่สบายระยะยาว
• การครอบฟันคืออะไร เหมาะกับกรณีไหนบ้าง