การจัดฟันไม่ใช่แค่เรื่องของความสวยงามเท่านั้น แต่ยังช่วยให้การบดเคี้ยวดีขึ้น แก้ไขโครงสร้างขากรรไกร และส่งผลต่อสุขภาพช่องปากในระยะยาว แต่สำหรับคนที่ยังไม่เคยจัดฟันมาก่อน คำถามที่พบบ่อยก็คือ “ต้องเริ่มยังไง?” หรือ “ขั้นตอนการจัดฟันมีอะไรบ้าง?”
วันนี้เราจะพาคุณไปดู ขั้นตอนการจัดฟันตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงวันถอดเครื่องมือ อย่างละเอียด พร้อมเคล็ดลับเตรียมตัวให้พร้อมก่อนเริ่มจัดจริงค่ะ
1. ปรึกษาทันตแพทย์เฉพาะทางจัดฟัน
ขั้นตอนแรกของการจัดฟันคือ การพบหมอเพื่อวางแผนการรักษา โดยทันตแพทย์จะตรวจช่องปากและซักประวัติเบื้องต้น เช่น
-
ฟันซ้อนเก ห่าง ยื่น หรือสบผิดปกติหรือไม่
-
มีฟันผุ เหงือกอักเสบ หรือปัญหาอื่นไหม
-
สุขภาพช่องปากพร้อมสำหรับการจัดฟันหรือไม่
หากมีปัญหาอื่น เช่น ฟันผุ เหงือกอักเสบ หรือฟันคุด หมอจะวางแผนรักษาเบื้องต้นก่อนเริ่มจัดฟัน เพื่อให้การจัดเป็นไปอย่างราบรื่น
2. ตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด
เมื่อพร้อมจะเริ่มจัดฟันแล้ว หมอจะให้ทำการตรวจละเอียดเพิ่มเติม ได้แก่:
-
ถ่ายภาพเอกซเรย์ (X-Ray) เพื่อดูโครงสร้างฟันและกระดูกขากรรไกร
-
พิมพ์ปาก เพื่อทำแบบจำลองฟัน (model)
-
ถ่ายรูปฟันและใบหน้า เพื่อใช้วางแผนการจัดฟันและเปรียบเทียบก่อน-หลัง
จากข้อมูลเหล่านี้ หมอจะวิเคราะห์และวางแผนการรักษาเฉพาะบุคคล เช่น ใช้เครื่องมือแบบไหน ต้องถอนฟันหรือไม่ และใช้เวลาจัดฟันนานแค่ไหน
3. เตรียมช่องปากก่อนติดเครื่องมือ
ก่อนเริ่มจัดฟัน ต้องมั่นใจว่าช่องปากสะอาดและแข็งแรง หมอจะทำการ:
-
ขูดหินปูน
-
อุดฟันที่ผุ
-
ถอนฟันในกรณีที่จำเป็น (เช่น ฟันคุด หรือฟันที่ทำให้ขากรรไกรแคบ)
-
อาจใส่ยางคั่นฟันล่วงหน้า (กรณีต้องเว้นช่องสำหรับใส่อุปกรณ์)
ขั้นตอนนี้สำคัญมาก เพราะหากสุขภาพฟันไม่ดี จะทำให้การจัดฟันมีปัญหา เช่น เหงือกอักเสบ ฟันผุ หรือฟันเคลื่อนผิดตำแหน่ง
4. ติดเครื่องมือจัดฟัน
เมื่อทุกอย่างพร้อมแล้ว ก็ถึงขั้นตอนสำคัญที่หลายคนรอคอยคือ การติดเครื่องมือจัดฟัน ซึ่งอาจเป็นแบบ:
-
โลหะ – แบบดั้งเดิม ราคาย่อมเยา
-
เซรามิก – สีใส มองไม่ค่อยเห็น
-
จัดฟันใส (Invisalign) – ถอดได้ เหมาะกับคนที่ต้องการความยืดหยุ่น
-
ดามอน – ไม่ต้องใส่ยาง มีแรงดึงอัตโนมัติ
การติดเครื่องมือจะใช้เวลาประมาณ 1-2 ชั่วโมง และอาจมีอาการปวดตึงเล็กน้อยในช่วง 2-3 วันแรก ซึ่งสามารถกินยาแก้ปวดตามที่หมอแนะนำได้ค่ะ
5. นัดปรับเครื่องมือทุกเดือน
หลังติดเครื่องมือแล้ว จะต้อง มาพบหมอทุก 3-6 สัปดาห์ เพื่อ:
-
ปรับลวดหรือแรงดึง
-
เปลี่ยนยางรัดฟัน
-
ตรวจดูความเคลื่อนของฟัน
-
ดูแลฟันผุ เหงือก และสุขภาพช่องปาก
บางช่วงอาจรู้สึกฟันขยับหรือปวดเล็กน้อยหลังปรับเครื่องมือ แต่ถือเป็นเรื่องปกติ เพราะฟันกำลังเคลื่อนตัวตามแผนที่หมอวางไว้ค่ะ
6. ระยะเวลาจัดฟัน
ระยะเวลาการจัดฟันจะแตกต่างกันไปตามความซับซ้อน โดยทั่วไปคือ:
-
จัดฟันเคสเล็ก: ประมาณ 1 – 1.5 ปี
-
จัดฟันเคสปานกลาง: 2 ปี
-
จัดฟันเคสซับซ้อน (เช่น ขากรรไกรผิดปกติ): 2.5 – 3 ปี
ทั้งนี้ การดูแลตนเอง เช่น แปรงฟันสะอาด ไม่ขาดนัด และฟังคำแนะนำของหมอ จะช่วยให้การจัดเสร็จเร็วขึ้นค่ะ
7. ถอดเครื่องมือ และใส่รีเทนเนอร์
เมื่อฟันเรียงสวยตามแผนแล้ว หมอจะนัดถอดเครื่องมือจัดฟันออก และใส่ รีเทนเนอร์ (Retainer) ทันที เพื่อคงตำแหน่งฟันให้อยู่กับที่ ไม่เคลื่อนกลับ
รีเทนเนอร์มีทั้งแบบใส แบบลวด และแบบติดแน่น หมอจะเลือกให้ตามความเหมาะสม และคุณต้องใส่ต่อเนื่องตามที่หมอกำหนด (ส่วนใหญ่คือใส่ทุกคืนต่อเนื่อง 1-2 ปี หรือจนหมออนุญาตให้หยุด)
สรุป จัดฟันเริ่มยังไง? ต้องเตรียมตัวอย่างไร?
ขั้นตอนการจัดฟันตั้งแต่เริ่มจนจบ อาจดูเยอะ แต่ทุกขั้นตอนล้วนออกแบบมาเพื่อให้ผลลัพธ์ออกมาดีที่สุด ทั้งเรื่องความสวยงามและสุขภาพช่องปาก
หากคุณกำลังคิดจะจัดฟัน อย่ารอช้า! เริ่มจากการปรึกษาทันตแพทย์เฉพาะทาง เพื่อวางแผนจัดฟันที่เหมาะกับคุณโดยเฉพาะ แล้วคุณจะพบว่าการจัดฟันไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด แถมผลลัพธ์คือ ยิ้มที่มั่นใจ และสุขภาพช่องปากที่ดีในระยะยาว แน่นอน